دانشکده زیست شناسی

مطالعات زی ­سازگان شناختی همتافت Phlomoides labiosiformis ( نعنائیان، زیر­تیره نعنا ) با ادغام رهیافت های مولکولی و ریخت­ شناسی

فاطمه قنبری

استاد راهنما: دکتر یاسمن سلمکی

همتافت گونه ای"Phlomoides labiosiformis" در ایران دارای سه گونه ی Phlomoides labiosiformis (Popov) Adylov, Kamelin & Makhm. ، P. binaludensis Salmaki & Joharchi و P. semnanensis Ranjbar and C.Mahmoudi با پراکنش وسیعی در مناطق نیمه کوهستانی شمال شرق ایران و کشورهای مجاور است. از جمله مشکلات آرایه شناختی این گروه همپوشانی بالای گونه های ذکر شده  که به لحاظ ریخت شناسی قرابت بالایی نسبت به هم نشان میدهند. در پژوهش حاضر همتافت گونه ای "Phlomoides labiosiformis" با استفاده از شواهد ریخت شناسی و مطالعات تبارزایی مولکولی نیز با استفاده از تعیین توالی نشانگر­های هسته­ای (nrITS) و کلروپلاستی (trnT-A) مورد بررسی قرار گرفت. در این پژوهش براساس درخت های تبارزایشی مولکولی و الگوی پراکنش جغرافیایی مشخص گردید گونه ی P. laciniata از همتافت گونه ای "Phlomoides labiosiformis" متمایز است. همچنین نتایج پژوهش حاضر ترادف گونه ی P. semnanensis را با گونه P. labiosiformis تایید می کند و قرابت بالای P. labiosiformis را با P. binaludensis پیشنهاد میکند. در این مطالعه، گونه هایی در گیاکده فردوسی مشهد با صفات ریخت شناسی حدواسط روبرو شدیم که در نامگذاری آنها تردید وجود داشت؛ در نامگذاری این نمونه های گیاهی از درخت های تبارزایشی کمک گرفته شد و اغلب این نمونه ها تحت عنوان P. labiosiformis نامگذاری شدند.