استفاده از الیسیتورهای مختلف به منظور افزایش متابولیت های با ارزش در ریشه ی موئین شنبلیله

پورک رضازاده فر (مقطع کارشناسی ارشد فیزیولوژی گیاهی)

استاد راهنما: جناب آقای دکتر وحید نیکنام

در این پژوهش ابتدا از پنج سویه ی مختلف Agrobacterium rhizogenes (ATCC 15834 ، A13، A4، 1724 و MSU ) استفاده شد، که با قطعات مخلف گیاه شنبلیله مانند برگ، محور زیر لپه و لپه تلقیح و منجر به ایجاد ریشه های موئین شد. در این میان بیشترین درصد القای ریشه های موئین توسط سویه ی ATCC15834 در قطعات برگ حاصل شد سپس به منظور افزایش متابولیت های ثانویه ی ارزشمند ساپوژنینی علی الخصوص دیوزژنین از چهار محرک پنکونازول (5 و 10 میلی گرم بر لیتر)، سالیسیلیک اسید (1/0 و 5/0 میلی مولار)، نیتریک اکساید (10 و 50 میکرومولار) و کلسیم (5 و 10 میلی مولار) استفاده شد. نتایج نشان داد که استفاده از کلسیم در هر دو غلظت و پنکونازول در غلظت 10 میلی گرم بر لیتر منجر به افزایش ساپوژنین های کل در گیاه می شود و محرک های دیگر نیز با بهبود شرایط توانستند منجر به افزایش تولید متابولیت های ارزشمند در شنبلیله شوند. علاوه بر آن نشان داده شد محرک های یاد شده بر سامانه های پاداکساینده و غیرپاداکساینده تاثیر داشته و در اغلب موارد منجر به افزایش آن ها شدند که به غلظت و نوع محرک مورد استفاده بستگی دارد.